Çocukluk çağında, özellikle okul döneminde sıklıkla karşılaşılan bademcik iltihabı salgınlar ya da mide rahatsızlıkları nedeniyle görülebilmektedir. Boğaz enfeksiyonlarının bulaşması solunum yoluyla olmaktadır ve dönemsel olarak salgınlar görülebilmektedir. Salgınların yanı sıra bademciklerin iltihaplanması, faranjit, larenjit gibi hastalıklara neden olan diğer bir sorun ise mide içeriğinin ağza gelmesi yani reflüdür.
İçerik
Çocuklarda Bademcik İltihabı Belirtileri
2 yaşından 18 yaşına kadar her birey çocuk olarak sayılmaktadır. İlk çocukluk çağlarında konuşmakta, kendini ifade etmekte yetersiz kaldıkları için belirtileri şöyle sıralanabilir:
1. Yutmada güçlük: Boğazda var olan ağrı nedeniyle sıvı gıdaları dahi yutmakta güçlük çekerler.
2. Ateş: En belirgin belirtidir. 37-38 derece ateş ilk dönemde görülmekte fakat 40-41 dereceye kadar ateş yükselebilir.
3. Bulantı-kusma: Ateşin yarattığı halsizlik, boğazdaki acı ve ağrı, boğazda kaşıntı gibi sebeplerle öğürtü refleksi devreye girer ve kusmaya neden olabilir.
4. Kulaklarda ya da boyunda ağrı: Yansıyan ağrı şeklinde boyunda, kulaklarda, kulak arkalarında ağrılar hissedilir.
5. Huzursuzluk: Boğaz ağrısı nedeniyle ortaya çıkar.
6. Yeme bozukluğu: Boğaz ağrısı nedeniyle yemek yemekten kaçınır ve kesinlikle reddeder.
Kendisini ifade edebilen çocuklarda teşhis daha kolaydır ve hastalık ilerlemeden önlemi alınabilir. Fakat 2 yaştaki çocuklar için ağız içerisinde lekeler oluşuncaya kadar fark edilemeyebilir. Fark edilememesinin en önemli nedeni annelerin bebeklerine bilinçsiz ilaç kullanımından dolayıdır. Huzursuzluğu ya da biraz ateşi yükselince direk olarak evde olan ağrı kesici şurupların verilmesi ile hastalığın teşhisinde güçlükler ortaya çıkar.
Çocuklarda Bademcik İltihabı Nedenleri
Bademcik iltihabına neden olan mikroorganizma A grubu Beta Hemolitik Streptokok adı verilen bir bakteridir. Bademciklerin üzerinde beyaz lekeler oluşturabilen yani tıpta Kriptik Tonsillit adı verilen bu bademcik iltihabpları oldukça tehlikelidir. Bademcikler boğaz bölgesinde bulunması ve yiyeceklerin buradan geçmesi, kan bakımından zengin olması nedeniyle önlem alınmadığı taktirde şu sorunlar görülebilir:
1. Kalp zarı iltihabı
2. Eklem iltihapları
3. Bademcik üzerinde apse
4. Akciğer iltihabı
5. Böbrek iltihabı
6. Orta kulak iltihabı
7. Beyin zarı iltihabı
8. Kana mikroorganizmaların geçmesiyle Sepsis
9. Solunum yolunun tamamen tıkanması
Bakteri ve virüslerin neden olduğu bademcik iltihapları, hastalığın ilk belirtilerinde mutlaka tedavi altına alınmalı ve tedavi asla aksatılmadan tamamlanmalıdır. Bakteri kaynaklı olan iltihaplarda verilen antibiyotik tedavileri, ancak belirlenen gün ve miktarda kullanıldığı zaman tam bir etki göstermektedir. [vurgula renk=”kırmızı”]Antibiyotik tedavisinin yarım bırakılması, iltihaba neden olan bakterinin antibiyotiğe karşı direnç kazanması ve bir sonraki iltihapta o antibiyotiğin işe yaramaması anlamına gelir.[/vurgula] Ateş ya da ağrı belirtilerinde verilen ağrı kesici, ateş düşürücü ilaçlar, hastalığın ilerlemesine ve daha kötü bir tablo oluşmasına neden olur.
Çocuklarda Bademcik İltihabı Tedavisi
Bademcik İltihabı İçin İlaç Tedavisi
Genel tedavi olarak iltihaba neden olan mikroorganizmayı yok etmek üzerine bir yol izlenmektedir. Genellikle bakteri kaynaklı olan bu enfeksiyon için Antibiyotik tedavisine başlanır. [vurgula renk=”kırmızı”]Penicilin içerikli antibiyotiklerden olan Augmentin, Klamoks gibi antibiyotikler verilebilir.[/vurgula] Eğer çocuğun Penicilin’e karşı bir alerjisi varsa içerisinde Penicilin olmayan antibiyotiklerle tedavisine başlanır. Tablet yutmasında sorun olacak çocuklara süspansiyon şeklinde olan antibiyotik formları uygulanır. Süspansiyon antibiyotikler, şişenin içerisinde bulunan toza belirlenen çizgiye kadar kaynatılmış ılıtılmış su eklenerek hazırlanır ve kullanılır. Genel olarak antibiyotik tedavisi uygulama süresi 7 – 10 gün arasındadır.
Diğer yandan bademcik iltihabının belirtilerini hafifletmek için verilen ağrı kesici, ateş düşürücü ilaçlar kullanılmaktadır. Günde 4-6 defaya kadar kullanılabilen bu ağrı kesici ilaçlar, ağrıların geçtiği, ateşin düştüğü dönemlerde kullanılması bırakılabilir. Ağrının ve ateşin olduğu dönemlerde ise tekrardan kullanılabilinir.
Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, geniz akıntısı gibi problemler var ise doktorun reçete ettiği burun spreyleri ya da geniz akıntısını durduracak ilaçlar da hastalık dönemi boyunca kullanılabilir. Doktor ya da eczacı aksi bir şey ifade etmediği taktirde bu ilaçlarda belirtiler geçtikten sonra bırakılabilir, antibiyotik tedavisi devam ettiği süre içerisinde gerekli hallerde kullanılabilir.
Çocuklarda görülen mide bulantısı – kusma belirtisi için ise Antiemetik grubu ilaçlar verilebilir. Metpamit, Emedur isimli ilaçlar bu tedavide çoğunlukla kullanılır. Aç karnına verilen ve kusmayı engelleyen bu ilaç, mide bulantılarının geçtiği dönemde bırakılır.
Bademcik İltihabı İçin Bitkisel Tedavi
Bademcik iltihaplarına neden olan bakterilerin ancak antibiyotikle ortadan kaldırılabileceği unutulmamalıdır. Bunun dışında ise çocuklarda boğaz ağrısını hafifletecek bazı bitkisel çaylar da mevcuttur. Bu dönemde sıvı alımının da bir o kadar önemli olduğu düşünülürse çocuğa yeteri kadar sıvı verildiğinden emin olmak gerekir. Çorbalar, bitkisel çaylar, taze sıkılmış meyve suları, su gibi içecekler çocuğun sıvı ihtiyacını karşılayacaktır. Bu dönemde tüketilecek olan sıvı gıdaların mutlaka ılık olması gerekmektedir. [vurgula renk=”kırmızı”]Sıcak tüketilen gıdalar bademcik üzerinde ekstradan tahrişlere neden olabileceği gibi bakterilerin daha çok üremesine sebep olacaktır. [/vurgula]
Ihlamur Çayı
Ihlamur çayı, ıhlamur yapraklarının demlenerek hazırlanmış halidir. İçerisine koyulacak bir miktar bal, çocuk için içimi kolaylaştıracaktır. Bala karşı alerjisi olan çocuklarda bal eklenmeden verilmelidir. Öncelerden beri boğaz enfeksiyonlarında kullanılan ıhlamur çayı ılık olarak tüketilmelidir.
Adaçayı
Adaçayı yapraklarının sıcak su içerisinde 5-6 dakika kadar ağzı kapalı bir şekilde demlenmesi ile içilir hale getirilir. Çocuğun içimini kolaylaştırmak için içerisine bal ya da pekmez (ılık hale geldikten sonra) eklenerek tüketilebilir. Tatlandırıcıların ılık olarak eklenmesinin nedeni, sıcaklığın balın ya da pekmezin yapısını bozmasıdır.
Zencefil Çayı
Taze zencefil dilimleri ile hazırlanacak bu çay, sıcak su içerisinde 10 dakika ağzı kapalı bir şekilde demlenerek hazırlanır. Tadının acı olması nedeniyle çocuk için içimi zor olabilir. Bu nedenle içerisine eklenecek 2 dilim limon, 1 tatlı kaşığı bal ile kolaylıkla tüketilebilir. Bağışıklık sistemini de güçlendiren bu çay, hastalık döneminde vücuttan toksinleri atmaya da yardımcı olacaktır.